De politiek gevoelige kwestie van klimaatvluchtelingen stond niet op de agenda van de VN-conferentie over kleine eilandstaten begin september 2014 in Samoa. De buurlanden van de kleine eilandstaten willen geen 'klimaatvluchtelingen' opvangen.

Een jongen wandelt met zijn fiets door een ondergelopen straat in Georgetown, Guyana (foto Desmond Brown/IPS).

Er ligt een voorstel op tafel om een nieuwe categorie van "milieuvluchtelingen" in het leven te roepen, voor personen die eilandstaten ontvluchten onder druk van de stijgende zeespiegel. "Het voorstel is niet opgenomen in de finale conferentietekst", zegt een betrokken diplomaat.
Volgens hem zien de rijke buurlanden van de betrokken eilandstaten een toevloed aan vluchtelingen niet zitten. Het voorstel vereist ook een wijziging aan de VN-Conventie over de Status van Vluchtelingen uit 1951, een verdrag dat nu al tot heel wat verdeeldheid leidt.
"We geloven dat klimaatvluchtelingen een legitieme aanspraak op asiel maken en erkend moeten worden in het VN-Vluchtelingenverdrag, zodat ze internationale bescherming genieten", zegt Sarah Shaw, die bij Friends of the Earth International werkt aan klimaatrechtvaardigheid.
"Helaas zijn het de zeer rijke landen, die verantwoordelijk zijn voor het grootste aandeel broeikasgassen in de atmosfeer vandaag, die weigeren om klimaatvluchtelingen aan de Conventie toe te voegen. Erger nog, ze proberen de bestaande internationale bescherming voor vluchtelingen verder af te zwakken".

Territorium
Ook Kristin Casper, die juridisch advies geeft voor de campagnes van Greenpeace International, noemt het schandalig dat kleine eilandstaten tegen het einde van deze eeuw hun territorium zullen verliezen als gevolg van het stijgende zeewater.
"Klimaatgedreven migratie zal toenemen, daarom moeten we blij zijn met de inspanningen van de eilandstaten van de Stille Oceaan en van andere regeringen en ngo's die oproepen tot dringende actie om wereldwijd rechtvaardig om te gaan met deze migratie. Het is duidelijk dat regeringen de plicht hebben om het risico op klimaatgebonden rampen te verkleinen en ontheemde mensen en gemeenschappen wettelijke bescherming moeten bieden in eigen land en daarbuiten."
Er zijn 52 kleine eilandstaten, waaronder Fiji, Grenada, Bahamas, Suriname, Timor-Leste, Tuvalu en Vanuatu. Wu Hongbo, secretaris-generaal van de conferentie in Samoa, verklaarde aan journalisten dat hij meer dan 700 deelnemers verwacht: politieke leiders, directeurs van VN-agentschappen en ngo's.
Volgens hem bevat de conferentietekst verschillende aanbevelingen om concrete stappen vooruit te zetten. Deze doelstellingen kunnen echter niet alleen door regeringen alleen behaald worden. "De klimaatverandering treft ieder van ons", benadrukt Wu Hongbo.

Kwetsbare eilandbewoners
"Miljoenen mensen over de hele wereld zijn momenteel ontheemd in eigen land of moesten gedwongen vluchten naar het buitenland als gevolg van honger en conflict . De klimaatverandering maakt veel van deze crisissen nog erger, omdat grondstoffen zoals drinkbaar water schaarser worden", voegt Shaw van Friends of the Earth eraan toe.
Volgens de VN zijn kleine eilandstaten een van de meest kwetsbare regio's ter wereld wegens de intensiteit en frequentie van natuurrampen, die een steeds grotere impact krijgen. Die kwetsbaarheid verergert bovendien andere kwesties waar ontwikkelingslanden sowieso al mee kampen, zoals globalisering, voedselzekerheid, energieafhankelijkheid en biodiversiteit.

Bron: IPS op www.dewereldmorgen.be