De VS geeft El Salvador 200 miljoen euro steun, maar alleen als Amerikaanse bedrijven er ook hun zaden mogen verkopen. Salvadoraanse boeren zien dat niet zitten, omdat ze hun eigen zaden verkiezen, die beter aan hun noden zijn aangepast.

Cruz Esmeralda Mejía, Maybelyne Palacios en Rosa María Rivera verzorgen plantjes met verbeterd zaad voor maïs in de coöperatie La Maroma in El Salvador. (foto Edgardo Ayala/IPS).

"Dit is een bron van inkomsten waarmee we onze kinderen kunnen onderhouden", zegt Gladys Cortez, een 36-jarige vrouw die in Cooperativa La Maroma werkt, in het oosten van het land. Deze coöperatie produceert zaden voor de Salvadoraanse overheid. Ze vreest het einde van de coöperatie als de VS hun zaden mogen verkopen in El Salvador. Dan zit ze zonder werk. Ze moet alleen voor twee kinderen zorgen. "We hebben niet alleen werk, we hebben zo ook zaden waarmee we zelf ons voedsel kunnen kweken", zegt ze.

Filiaal van Monsanto
El Salvador krijgt 200 miljoen euro hulp van de VS. Maar, benadrukte Mari Carmen Aponte, de Amerikaanse ambassadeur, dat geld komt alleen als Amerikaanse bedrijven hun zaden mogen verkopen in het land. De bedrijven uitsluiten gaat in tegen het vrijhandelsakkoord CAFTA-RD, dat El Salvador in 2004 onderschreef.
De discussie draait om gecertificeerde zaden, variëteiten die een hoger rendement zouden bieden. Tot 2011 was 70 procent van deze markt in El Salvador in handen van Semillas Cristiani Burkard, een filiaal van Monsanto. Dit is het Amerikaanse biotechnologiebedrijf dat bekendstaat om zijn genetisch gemodificeerde gewassen.

400.000 boeren
Sinds 2011 koopt de Salvadoraanse overheid de maïszaden van achttien Salvadoraanse producenten, waaronder La Maroma. Die zaden verdeelt ze vervolgens onder 400.000 boeren, in het kader van het Plan voor Gezinslandbouw. Elk gezin krijgt 10 kilogram verbeterde zaden en 45 kilogram meststoffen.
De Amerikaanse ambassadeur Aponte eist nu dat ook Amerikaanse bedrijven kunnen meedoen. Begin dit jaar keurde het parlement wel een wet goed waardoor buitenlandse bedrijven konden meedoen maar in april wonnen dezelfde achttien producenten de aanbesteding. Aponte eist daarom een aparte aanbesteding, die de Amerikaanse bedrijven meer kans geeft.
Het kwam haar op veel kritiek te staan van sociale organisaties. Vorige maand protesteerden ze voor de Amerikaanse ambassade in San Salvador. "De ambassade wil de zaden van Monsanto promoten”, zegt milieuactivist Ricardo Navarro.

Toezegging
Volgens een communiqué dat de ambassade in de week van 1 juli 2014 verspreidde, heeft de Salvadoraanse regering nu een "transparant mechanisme" toegezegd dat onder meer aan de CAFTA-DR-regels tegemoetkomt.
Amerikaanse bedrijven hebben echter zelf al eerder Salvadoraanse contracten binnengehaald zonder openbare aanbesteding, zegt Nathan Weller, directeur van EcoViva, een Amerikaanse organisatie die ontwikkelingsprojecten heeft in El Salvador. Dat is legaal, maar biedt niet de transparantie die de ambassade nu eist voor de verkoop van Amerikaanse zaden.
Contracten werden onder meer binnengehaald in 2009 en 2010 voor de aankoop van brandstof. Chevron Caribbean haalde dat contract binnen, ook al lagen zijn prijzen hoger dan die van de concurrentie, zegt Weller.
De productie van zaden zorgt ook voor tewerkstelling in zones met veel armoede. Op het Salvadoraanse platteland leeft 43 procent van de gezinnen in armoede.

Bron: IPS op www.dewereldmorgen.be