De rivier Athabasca en het gelijknamige meer in de Canadese provincie Alberta zijn zwaar vervuild door de teerzandexploitaite (foto mensacalgzry.org)

De nieuwe studie over de Athabasca-teerzandregio is de meest omvangrijke tot nog toe. Wetenschappers van de Universiteit van Toronto Scarborough concentreerden zich op de uitstoot van polycyclische aromatische koolwaterstoffen (PAK's), waarvan de meeste erg kankerverwekkend zijn. Ze publiceren hun bevindingen in het tijdschrift van de Amerikaanse "Proceedings of the National Academy of Sciences" (PNAS).
"Als we omgaan met chemicaliën die mogelijk mens en dier kunnen schaden, is het van levensbelang dat we goed begrijpen hoeveel van de stoffen in het milieu terechtkomen, en op welke manier", zegt Abha Parajulee, medeauteur van de studie.

Indirecte vervuiling
Tot nog toe hielden de schattingen enkel rekening met de PAK's die rechtstreeks vrijkwamen bij de winning van olie uit teerzanden. Het risico daarvan werd als acceptabel beschouwd. Het model van Parajulee en Wania neemt echter ook de indirecte uitstoot mee in de berekeningen.
De onderzoekers ontdekten dat verdamping uit vervuilde waterbekkens mogelijk meer PAK's uitstoot dan de directe emissies. "De bekkens zijn niet het einde van de reis voor veel chemicaliën", zegt Parajulee. "Sommige stoffen zijn volatiel, waardoor ze veel vaker in de lucht terechtkomen dan werd aangenomen." Ook andere bronnen die tot nog toe genegeerd werden, blijken vervuiling te veroorzaken. Het gaat dan bijvoorbeeld om opwaaiend stof.
"Onze studie impliceert dat de PAK-concentraties in lucht, water en voedsel, te laag zijn ingeschat", zegt hoogleraar Frank Wani, die de studie leidde. "Die inschattingen vormen wel de basis van de milieu-impactstudie van teerzanden. De potentiële risico's voor mens en milieu zijn dus waarschijnlijk ook onderschat."

Klimaatimpact
De vervuiling met kankerverwekkende stoffen is niet het enige probleem met de teerzandindustrie. Grote gebieden ongerept bos moeten wijken voor de open mijnen, die tot 80 meter diep kunnen worden. Eind 2011 was ongeveer 663 vierkante kilometer land in gebruik door de teerzandindustrie. De bedrijven zijn wettelijk verplicht om het landschap te herstellen na de operaties, maar uit satellietbeelden blijkt dat daar weinig van terechtkomt.
Tegenstanders wijzen ook op de hoge klimaatimpact van de teerzanden. Omdat het veel energie kost om de olie uit de grondlagen te filteren, hebben de teerzanden de hoogste klimaatimpact van alle vormen van olieproductie.

Bron: IPS in www.dewereldmorgen.be