Volgens klinisch psycholoog Paul Verhaeghe wordt de samenleving geleidelijk opgesplitst in twee soorten mensen: zij zonder werk en zij met teveel werk.

De werklozen die zich aan de onderkant van de sociale ladder bevinden kampen volgens Verhaeghe met hoge stressniveau’s, die mede worden veroorzaakt door het feit dat zij ervan worden beschuldigd profiteurs te zijn. De mensen die wel werk hebben worden overspoeld met verantwoordelijkheden, maar krijgen weinig macht toebedeeld. Dit leidt tot een gevoel van hulpeloosheid.

Om te voorkomen dat deze maatschappelijke tendensen tot ‘nieuwe beroepsziekten’ zoals hart- en vaatziekten en depressies leiden, is er volgens Verhaeghe dringend een sociaal-medische preventieve aanpak nodig. Bovendien pleit hij ervoor de verhoudingen op de werkvloer opnieuw te organiseren, zodat mensen weer met elkaar samenwerken in plaats van elkaar beconcurreren.

Minister van Werk Monica De Coninck (SP.a) stelt dat de concurrentiedrang zich ook manifesteert in ons sociale leven. “Door sociale media als Facebook gaan wij onszelf constant met anderen vergelijken, waardoor we onszelf opjagen.” Aan de andere kant signaleert ze ook positieve trends bij de jongere generatie, zoals een opleving van het coöperatief denken.

René Stockman, verbonden aan de pauselijke congregatie van de Broeders van Liefde, gaf onlangs in een interview in De Standaard te kennen dat de huidige epidemie aan psychische klachten volgens hem vooral veroorzaakt wordt door de desintegratie van het gezin. Volgens Verhaeghe kan men deze stelling wetenschappelijk gemakkelijk weerleggen.

“Veel mensen geven een ideologische onderbouwing aan de maatschappelijke veranderingen die zij constateren: zij zien vooral een oorzaak in de afname van het belang van religie. Maar dit klopt wetenschappelijk niet: kijk maar naar de VS.”

Verhaeghe verwijst hierbij naar het onderzoek van Richard G. Wilkinson en Kate Pickett (‘The Spirit Level’), dat een duidelijk verband tussen diverse maatschappelijke problemen en inkomensongelijkheid aantoont.

Ook “de huidige situatie van collectieve angst, die vergelijkbaar is met de jaren dertig” leidt er volgens Verhaeghe toe dat men de schuld van de huidige misère op de verkeerde plekken zoekt. “Men kijkt vooral naar werklozen en vreemdelingen. Bovendien hebben politici tegenwoordig een dubbele rol: zij moeten een soort standup comedians zijn, maar ook denkwerk verrichten.”

Je kan het boek bestellen in de webshop van DeWereldMorgen.be

Bron: www.dewereldmorgen.be