In Paraguay wordt één van 's werelds laatste paradijzen aan een recordtempo verwoest door systematische ontbossing. De daders: een agrarische gemeenschap samengesteld uit een christelijke sekte (de mennonieten) en uit Brazilië gevluchte afstammelingen van nazi's. Ze hebben de jongste vier jaar een miljoen hectare - 10 procent van het Chacowoud - afgebrand om er koeien op te zetten. Het vlees daarvan belandt ondermeer op onze borden.

Terwijl het behoorlijk goed gaat met de ontbossing in het Amazonewoud - de Brazilianen hebben die flink teruggeschroefd - is er elders in Zuid-Amerika een waar drama aan het plaatsvinden. De Chaco, na de Amazone het grootste bosgebied op het continent, wordt aan een recordtempo verwoest door ranchers. Voornamelijk om er dieren op te zetten waarvan het vlees voornamelijk naar Europa wordt geëxporteerd en ook om er gewassen te telen om biobrandstof van te maken.

Hitler
De Chaco, verspreid over Bolivië, Argentinië en vooral Paraguay, is een mythische plaats. De Spaanse conquistadors slaagden er niet in het gebied te penetreren, en er leeft nog altijd de enige Zuid-Amerikaanse stam buiten het Amazonewoud die geen contact met de buitenwereld heeft. De Paraguayaanse Chaco is bij aanhangers van de theorie dat Hitler geen zelfmoord pleegde maar vluchtte ook de favoriete plaats waar de fuhrer zou zijn terechtgekomen. De Engel des Doods, Auschwitzkamparts Joseph Mengele, dook er in 1960 onder toen de Mossad hem op de hielen zat in Argentinië.

Paradijs voor dieren en planten
De Chaco in Paraguay is acht keer groter dan België en één van de meest biodiverse gebieden ter wereld met 3.400 plantsoorten, 500 soorten vogels, 150 verschillende zoogdieren, 120 soorten reptielen en 100 soorten amfibieën. Het is ook de laatste plaats in de wereld waar nog behoorlijk wat jaguars, poema's en enorme miereneters zitten.

Nederland
In de jaren dertig werd het onherbergzame gebied gekoloniseerd door mennonieten, een oorspronkelijk uit Nederland afkomstige doopsgezinde sekte die volgens hun leer "streven naar een geweldloze wereld". Ze moordden in enkel jaren tijd de ongeveer 20.000 indianen uit die op het land woonden, claimden het voor zichzelf en begonnen er te boeren. Ze settelden zich over de jaren in 19 verschillende dorpen, bleven "plautdietsch" praten en richtten landbouwcoöperatieven op.

"Gods wil"
Heinrich Dyck, aan het hoofd van één van die coöperatieven is erg eerlijk en duidelijk: "Onze bedoeling is de Chaco zoveel mogelijk om te vormen tot productief landbouwgebied. God heeft het in de bijbel duidelijk gemaakt dat we het land moeten ontginnen. Dit is gewoon Gods wil. We hebben een tandje hoger geschakeld in de ontbossing omdat we schrik hebben dat ze ons beperkingen zullen gaan opleggen in de toekomst." Een missie waarin ook een paar honderd ranchers zich kunnen vinden die uit Zuid-Brazilië zijn gekomen. Het zijn bijna allemaal kinderen van Duitsers die na de oorlog op de loop moesten, en het klikt blijkbaar erg goed met de mennonieten. Er is trouwens een reden waarom ze naar de Chaco zijn afgezakt: hun bussiness, ontbossing, werd door de Braziliaanse overheid steeds moeilijker gemaakt.

David Attenborough
De overheid zegt dat ze er niks kan aan doen. Volgens de wet moeten de boeren in de Chaco 25 procent van de bomen op het land laten staan, maar niemand controleert dat. D avid Attenborough, die zich het lot van de Chaco heeft aangetrokken, zegt dat dit leidt tot een "groeiende ecologische ramp. Erosie en verwoestijning in één van 's werelds meest diverse en fragiele omgevingen, één van de laatste wildernissen. Aan dit tempo zal 75 procent van de Chaco verdwenen zijn binnen één generatie."

Avatar
De Ayoreo-Totobiegosode, de enige stam buiten de Amazone die nog totaal geïsoleerd leeft, dreigt ook ten prooi te vallen van de ontbossing. Het doet denken aan het scenario van de film Avatar: eerder dit jaar begonnen mennonieten met bulldozers het beschermde leefgebied van de indianen te verwoesten. Het is de laatste fase in een "entlösung" om die mensen weg te krijgen: tot 1986 organiseerden de mennonieten (en andere fundamentalistische christelijke kerken) heuse mensenjachten in Paraguay. Duizenden Totobiegosode werden zo uit het woud gejaagd om "bekeerd" te worden.


Bron: De Morgen