Wat je nog niet wist over Gaza

Rashid Khalidi is hoogleraar Arabische studies aan Columbia University. Hij is de auteur van het binnenkort te verschijnen boek Sowing Crisis: The Cold War and American Dominance in the Middle East.
'Zowat alles wat je denkt te weten over Gaza is verkeerd', schrijft hoogleraar en Midden-Oostenspecialist Rashid Khalidi. Hieronder volgt een aantal zaken die volgens hem doorgaans over het hoofd worden gezien als de pers verslag uitbrengt van de Israëlische aanvallen op Gaza.

De inwoners van Gaza
De meeste inwoners van de Gazastrook zijn er niet uit vrije wil gaan wonen. De meerderheid van het anderhalf miljoen mensen dat opeengepakt leeft in de 350 vierkante kilometer grote Gazastrook maakt deel uit van families die uit steden en dorpen daarbuiten afkomstig zijn, zoals Ashkelon en Beersheba. Ze werden destijds, in 1948, naar Gaza verdreven door het Israëlische leger.

De bezetting
De inwoners van Gaza leven sinds de Zesdaagse Oorlog van 1967 onder Israëlische bezetting. Ook nu nog wordt Israël algemeen beschouwd als een bezettingsmacht, ook al heeft het land zijn troepen en kolonisten in 2005 uit de Gazastrook teruggeroepen. Israël controleert nog altijd de toegang tot de Gazastrook. Het houdt toezicht op wat er wordt ingevoerd en uitgevoerd en het beperkt de mensen in hun bewegingsvrijheid. Israël controleert de kust en het luchtruim van de Gazastrook en de Israëlische troepen hebben vrij toegang tot het gebied. Maar als bezettingsmacht is Israël in overeenstemming met de bepalingen van de Vierde Conventie van Genève ook verantwoordelijk voor het welzijn van de burgerbevolking van de Gazastrook.

De blokkade
De Israëlische blokkade van de Gazastrook, die de steun geniet van zowel de Verenigde Staten als Europa, is er alleen maar strenger op geworden sinds Hamas in januari 2006 de wetgevende verkiezingen heeft gewonnen. De mensen moeten het doen met steeds minder brandstof, elektriciteit en invoer en uitvoer en ze worden steeds meer in hun bewegingsvrijheid beperkt. Dat heeft geleid tot levensbedreigende problemen op het vlak van hygiëne, gezondheidszorg, watervoorziening en transport.
De blokkade heeft veel mensen werkloos gemaakt en de armoede en de ondervoeding nemen hand over hand toe. Op die manier wordt een burgerbevolking, met de stilzwijgende steun van de VS, collectief gestraft, alleen maar omdat ze haar democratische rechten uitoefent.

Het staakt-het-vuren
De opheffing van de blokkade, samen met het beëindigen van de raketbeschietingen, was een van de hoofdvoorwaarden van het bestand dat Israël en Hamas in juni hebben afgekondigd. Het akkoord heeft geleid tot een vermindering van het aantal raketaanvallen. In mei en juni kwamen er nog honderden raketten neer in Israël, in de vier maanden daarop waren het er alles bij elkaar nog geen twintig (volgens de officiële cijfers van de Israëlische overheid). Het staakt-het-vuren werd opgeheven toen de Israëli's begin november een groot lucht- en grondoffensief zijn begonnen. Daarbij lieten naar verluidt zes leden van Hamas het leven.

Oorlogsmisdaden
Het bestoken van burgers, zowel door Hamas als door Israël, is mogelijk een oorlogsmisdaad. Elk mensenleven is kostbaar. Maar de cijfers spreken voor zich. Sinds het begin van het conflict eind vorig jaar hebben zowat zevenhonderd Palestijnen, hoofdzakelijk gewone burgers, het leven gelaten. Aan Israëlische zijde is er maar een tiental doden gevallen. De meeste slachtoffers waren soldaten. Onderhandelingen zijn een veel krachtiger wapen in de strijd tegen raketten en andere soorten van geweld. Die onderhandelingen waren mogelijk geweest als Israël het staakt-het-vuren van juni had gerespecteerd en de blokkade van de Gazastrook had opgeheven.
Deze oorlog tegen de burgerbevolking van de Gazastrook gaat helemaal niet om raketten. Ook "het herstel van de Israëlische afschrikkingsmacht" is hier niet aan de orde. Dat is nochtans net wat de Israëlische pers ons wil laten geloven. De woorden die Moshe Yaalon in 2002 sprak toen hij aan het hoofd stond van het Israëlische leger laten er daarentegen geen twijfel over bestaan: "We mogen er bij de Palestijnen niet de minste twijfel over laten bestaan dat ze een verslagen volk zijn."
Sinds het begin van het conflict eind vorig jaar hebben zowat 700 Palestijnen, hoofdzakelijk gewone burgers, het leven gelaten. Aan Israëlische zijde is er maar een tiental doden gevallen, de meesten soldaten.

© De Morgen 10/01/2009.