"Invloed klimaat op voedselvoorziening overal merkbaar”

Vandaag hebben 821 miljoen mensen honger en worden 150 miljoen kinderen belemmerd in hun groei door een gebrek aan voedsel. De impact van de klimaatverandering op de voedselzekerheid wordt overal ter wereld al gevoeld, zegt Siddharth Chatterjee, VN-coördinator in Kenia.
Het welzijn van families staat centraal in een gezonde samenleving maar staat evenzeer onder druk door de klimaatverandering, vooral in de armste uithoeken van de wereld. Het begrip ‘familie’ kan, afhankelijk van de plaats waar je je bevindt, veel vormen aannemen, maar overal geldt dat de familie het fundament vormt van de maatschappij. Het is de eenheid waar we, van bij het begin van ons leven leren delen, liefhebben, argumenteren, rekening houden met anderen, opkomen voor onszelf en verantwoordelijkheden nemen.

Slechtere oogsten
Maar families kennen vandaag ook veel uitdagingen, met name in ontwikkelingslanden. Klimaatverandering is wellicht de grootste uitdaging omdat die veel onzekerheid met zich meebrengt op vlak van voedsel.
In Afrika kunnen oogsten die direct afhankelijk zijn van regenval naar schatting 50 procent afnemen tegen 2020. Dit zal het welzijn doen wankelen van 7 op 10 mensen die rekenen op de kleinschalige landbouw voor hun overleven.

Beroofd van inkomsten
“Milieu is het fundament van ontwikkeling”, zei Uhuru Kenyatta, de president van Kenia, bij de lancering van een overheidscampagne in mei 2018 om 1,8 miljard bomen aan te planten.
Als gewassen worden weggevaagd door overstromingen of verdrogen door de hitte, berooft dat families van hun inkomsten en voedselzekerheid. Ouders worden financieel extra kwetsbaar om de kosten te kunnen betalen voor huisvesting, voedsel, schoolrekeningen en medicatie als hun kinderen ziek zijn.
De drie dodelijkste aandoeningen onder kinderen – ondervoeding, diarree en malaria – zullen nog toenemen door de gevolgen van klimaatverandering. Kinderen in ontwikkelingslanden lopen het grootste risico, niet altijd omdat de gevolgen van de klimaatverandering daar groter zijn, maar omdat armoede hen beperkt in de manieren om zich te wapenen tegen de gevolgen van een veranderend klimaat.

Bangladesh
Nergens is dit meer waar dan in Bangladesh, met zijn overweldigende jonge populatie en zijn enorme kwetsbaarheid om om te gaan met de gevolgen van de klimaatverandering. Een recent rapport van Unicef toonde dit nog aan.
“Klimaatverandering verergert de bedreiging voor de armste gezinnen in Bangladesh. Ze worden hierdoor nog kwetsbaarder om hun kinderen van goede huisvesting, voedsel en onderwijs te voorzien”, zei uitvoerend directeur van Unicef, Henrietta For, tijdens een bezoek aan Bangladesh in maart 2019.

Kinderen grootste slachtoffer
Meer concurrentie om slinkende natuurlijke hulpbronnen resulteert in politieke instabiliteit, sociale onrust, conflicten, gedwongen migratie en verhuizingen. Opnieuw zijn kinderen hier het grootste slachtoffer. Gedwongen vertrekken betekent voor velen het einde van hun schooltijd, waardoor hun kansen op een goede toekomst verder worden aangetast en de sociale en economische ontwikkeling van de armste landen ter wereld uiteindelijk nog meer wordt bedreigd.
Een FAO-studie ontdekte dat bijna 57 procent van de bevolking in Kenia in armoede leeft. Vooral de gezinnen met enkel een vrouw aan het hoofd zijn kwetsbaar omdat zij het vaakst afhankelijk zijn van kleinschalige landbouw die nog sterk rekent op de regen.
Met de aanzienlijke vooruitgang in Kenia op het gebied van mobiele technologie, kan belangrijke informatie worden verstrekt aan landbouwers in de hele keten, waaronder weersinformatie en de beschikbaarheid en dagprijzen van grondstoffen.
Met de juiste investeringen en het juiste beleid kan de jeugd van Kenia de transformatie van de landbouw mee sturen in de richting van een robuuste commerciële activiteit die bestand is tegen de gevolgen van klimaatverandering.

Veerkracht
Afrika’s grootste bedreiging blijft echter de intergenerationele neerwaartse spiraal in steeds diepere armoede, veroorzaakt door het verlies van landbouwopbrengsten – door de klimaatverandering. Er is behoefte aan veerkracht tegen klimaatgerelateerde schokken in de Afrikaanse landbouw, zodat de productiviteit niet telkens het eerste slachtoffer is. Dat betekent dat vrouwen, die het grootste deel van de kleine boeren van het continent uitmaken, een beter inkomen zullen hebben. Vrouwen geven meer van hun inkomen aan voeding, gezondheid en onderwijs voor hun gezinnen. Ook daarom zou dat op termijn leiden tot meer winst voor kinderen en toekomstige generaties.
Het beëindigen van honger en armoede is de belangrijkste missie van de Duurzame Ontwikkelingsdoelen (SDG’s) van de VN. Dat zal nog dramatische verschuivingen vereisen op vlak van wat en hoe we consumeren. Bovenal zal het veel samenwerking vereisen op regionaal vlak en op wereldwijde schaal.

Bron: Siddharth Chatterjee (IPS) op www.dewereldmorgen.be