"Zullen de koraalriffen verdwijnen?”

Koralen zijn onmisbaar voor gezonde oceanen. Gaan ze ten onder aan vervuiling en klimaatverandering?

De oceanen herbergen een rijke en uitzonderlijke fauna en flora, maar in deze moderne tijden zijn ze kwetsbaarder dan ooit, vanwege de vervuiling en de klimaatopwarming. Ook de koraalriffen zelf omvatten een grote verscheidenheid aan leven. Het Great Barrier Reef is op zich al goed voor tien procent van de mariene biodiversiteit van de wereld. Koralen zijn zeedieren met een kalkskelet en kleine tentakels, en zijn van onschatbare waarde voor de natuur. De poliepen - zoals koralen ook worden genoemd - leven door zich vast te hechten op mineralen in de oceaan. Dat verklaart meteen het belang van de koraalriffen: ze vormen een habitat voor tal van andere organismen en vele andere soorten vinden er voedsel. De koraalriffen herbergen ongeveer 25 procent van het leven in zee. Maar ze breken ook de kracht van de golfslag, waardoor kusterosie wordt tegengegaan en nieuwe leefruimtes onder water ontstaan, denk maar aan lagunes.

Verbleking
Sinds dertig jaar worden de koraalriffen evenwel sterk aangetast door verbleking en komt het steeds vaker tot koraalsterfte. De te grote temperatuurschommelingen zorgen er immers voor dat het koraal de kleurrijke microalgen afstoot die nochtans voor hen belangrijke voedingsstoffen bevatten. Doordat er geen microalgen meer op het koraal leven, verbleekt het koraal en wordt het nog kwetsbaarder voor temperatuurschommelingen. Uiteindelijk sterft het zeedier. Momenteel treft de klimaatopwarming alle oceanen. Wetenschappers voorspellen dan ook dat 90 procent van de koraalriffen tegen 2050 vernietigd zullen zijn.
Toch kunnen koraalriffen verbleking overleven. Recent onderzoek toont aan dat ze tot op een diepte van 40 meter herstellen. Bij een permanente opwarming is de toekomst van de koraalriffen evenwel niet verzekerd. Unesco kon weliswaar het koraalrif van Belize van de lijst van bedreigd erfgoed verwijderen, maar dat neemt niet weg dat 15 van de 29 werelderfgoedsites sinds 2014 blootgesteld zijn aan temperatuurstress.

60 miljoen dollar
Vanuit wetenschappelijk oogpunt is de immunologie van het koraal cruciaal om inzicht te krijgen in zijn gezondheid en de manier waarop het kan worden beschermd. Sinds begin 2018 heeft de Australische regering 60 miljoen dollar uitgetrokken voor de bescherming van en het onderzoek naar de koraalriffen. Maar dat bedrag volstaat niet om de oorzaak van het probleem aan te pakken: de klimaatopwarming. Het herstel van de koraalriffen valt of staat immers met de bestrijding van de klimaatopwarming. Een belangrijke rol spelen ook de zeevogels die met hun uitwerpselen het koraal voeden. Ook op andere vlakken heeft de koraalsterfte grote gevolgen. Zo zijn er duizenden rechtstreekse of onrechtstreekse arbeidsplaatsen mee verbonden, met name in het toerisme.

Koralen kweken
Tot nu toe werden al heel wat acties ondernomen om de koraalsterfte te bestrijden. Zo richtten de studenten Edouard Vangangel en Julien Glinne Ecopora op, een koraalkwekerij in België. Bedoeling? In België koraal kweken met de techniek van het ‘stekken’ om zo de pluk en het vervoer van koraal te vermijden. Naar schatting worden vandaag 1,6 miljoen koralen uit hun natuurlijke omgeving verwijderd voor de inrichting van aquaria (aquariumliefhebberij). Door de lokale kweek kan het koraal in betere omstandigheden groeien en wordt de aantasting van het mariene milieu tegengegaan.
Professor Igor Eeckhaut (universiteit van Mons) voerde tussen 2012 en 2016 een project uit langs de noordelijke en zuidwestelijke kust van Madagaskar. Doel: een milieuvriendelijke manier van aquacultuur ontwikkelen door te werken met grote bekkens voor de kweek van algen en koralen. Hij slaagde erin de kweek van algen en koralen doeltreffender te maken. Meteen beschikten de lokale bevolking over een extra inkomen, naast die uit de visvangst en de jacht.
Als niet wordt ingegrepen, zullen de koraalriffen volgens Unesco elk jaar verbleken en slechts een korte herstelperiode kennen. Hun leefomstandigheden zullen aangetast worden en het hele ecosysteem van de koraalriffen zal in het gedrang komen. Als de temperatuurstijging evenwel tot 1,5° C kan worden beperkt, zoals vastgelegd in het Klimaatakkoord van Parijs, zouden de 29 koraalriffen die op de werelderfgoedlijst staan niet elk jaar verbleken en zou een duurzame toekomst voor de koraalriffen gewaarborgd zijn.

Bron: www.glo-be.be